توسط بازرسی فنی مسوول بررسی وکنترل انطباق کالا با استاندارد های مرجع و مشخصات فنی مربوطه می باشد.این وظیفه از طریق نظارت بر اجرای ضوابط، مدارک و دستورالعملهای فنی، اجرای بازرسی، آزمایشات و تستهای سلامت و صحت مواد اولیه و تجهیزات در زمان قبل از شروع ساخت، تستها و بازرسیهای حین ساخت و تستها و بازرسیهای پس از ساخت و نیز تستهای راه اندازی صورت می پذیرد.
مطالعه و اظهار نظر در رابطه با مشخصات فنی و نظارت بر اجرای صحیح آنها در کلیه مراحل مذکور به منظور کسب اطمینان از انطباق آنها با استانداردهای مرجع و مشخصات فنی قراردادها و طراحی اولیه و سایر ضوابط فنی نیز میتواند در حوزه کار این واحد قرار داشته باشد.
ارائه گزارش و تحلیل موضوعات تست و بازرسی و مشاوره در زمینه بازرسی فنی و کنترل کیفی فرآیند ساخت سازندگان زیرمجموعه از اهم فعالیتهای بازرسی فنی در پروژه های در دست اقدام است.
ارایه گزارشات کارشناسی و تهیه دستورالعملهای تعمیری و یا بررسی دستورالعملهای سازندگان در رابطه با مسائل خوردگی و یا پیدایش عیوبی که پس از تکمیل فرآیند ساخت و یا هنگام حمل و نقل نادرست و یا انبارداری ناصحیح بوجود آمده و تجزیه تحلیل علل پیدایش این عیوب و دادن مشاوره دراین رابطه نیز از وظائف محوله به واحد بازرسی فنی است .
این واحد بایستی همواره در ارایه پیشنهادات کارشناسی در خصوص ارتقاء وضعیت کیفی و فنی مجریان قراردادهای ساخت، چگونگی انجام بازرسیهای فنی و نظارت بر آزمایشات مخرب و غیر مخرب و نیز در امور تضمین کیفیت پیشگام باشد و مجدانه تلاش نماید.
مشخصات و الزامات بازرس فنی:
در ابتدا قبل از پرداختن به مفهوم بازرس فنی ذکر این نکته ضروری به نظر میرسد که با توجه به افزایش روزمره انواع تجهیزات و مواد مورد استفاده در مجتمع های نفت و گاز و گستردگی اجزاء تشکیل دهنده این مجموعه ها، همچنین توسعه استانداردها و گسترش وجوه قابل تامل بررسی و بازرسی توام با پیشرفت سریع تکنولوژی در عرصه های مختلف، همه و همه توقعات و انتظارات را از بازرسی جوش به سطح بازرسی فنی ارتقاء داده و حوزه مسوولیتها و وظایف یک بازرس بیش از پیش گسترش یافته است.
حوزه مسوولیت بازرس، شخصیتی قوی با توانایی های فنی کامل ،مناسب و روحیه کار گروهی بالا را از وی طلب میکند. بازرس امکان دارد در سایتها و کارگاههای مختلفی در طول روز به انجام وظائف محوله بپردازد و مسوولیت دارد در قبال تمامی این وظائف از تمامی توان و حواس خود استفاده نماید و ساعت انجام ماموریتها را در قالب سیستم زمان بندی کارگاههای ساخت رعایت نماید.
بازرس بایستی از نظر سلامت جسمانی و تحمل شرایط سخت و حضور در موقعیتهای دشوار آمادگی کامل داشته باشد، از دید غیر مسلح مناسب برخوردار بوده و دقت نظر داشته باشد. همچنین میبایست در مورد تایید و یا رد کردن کار انجام شده از بابت قدرت استنتاج و قضاوت مهندسی با توجه به دانسته های فنی منطبق بر استاندارد و ضوابط فنی توانمند بوده و در تصمیمات خود قاطعانه و مصمم عمل نماید.
تاکید میگردد بازرس میبایست مسائل ایمنی واطلاعات فنی و حرفه ای را با توجه به نوع سازمان سازنده مراقبت نماید و سعی کند کلیه قوانین و مقررات مربوطه در این حوزه را رعایت کند.
بازرس هرگز نباید منافع شخصی را به مسائل فنی مربوط به حوزه کار خود ترجیح دهد و بایستی در حفظ شخصیت حرفه ای خود بسیار جدی و سختگیر باشد.
بازرس در تصمیم گیریهای فنی بایستی کاملا بی طرف بوده و فقط نسبت به قابل قبول بودن و یا نبودن موضوع فنی مربوطه تمرکز داشته باشد و همچنین در انتقال تصمیم گیریها، سریع، با اعتماد به نفس و قاطعانه عمل نماید و در حین ارتباطات و مباحثات فنی به راحتی تحت تاثیر دیدگاهها و نظرات فنی دیگران قرار نگیرد.
مراحل بازرسی فنی: بازرسی فنی در مورد یک محصول در چند مرحله مختلف انجام میگیرد که این مراحل را میتوان در سه دسته کلی تقسیم بندی نمود: بازرسی ها و بررسی های قبل از ساخت ، بازرسی های حین ساخت و بازرسی های پس از ساخت. البته گفتنی است که بدلیل گستردگی ، تعداد فراوان و گوناگونی مواد اولیه و تجهیزات مورد استفاده در صنایع نفت و گاز اعم از مخازن تحت فشار، شیرآلات، انواع تجهیزات دوار، سازه های فلزی، مواد خام فرآیند شده(Bulk Material) همانند لوله ها، ورقها، قطعات ریخته گی، قطعات ابزاردقیق و غیره ، توضیح عمومی به مقوله هایی همچون تعریف و حوزه مسوولیتهای بازرسی فنی و بازرس فنی کاری دشوار و البته توام با کاستی و نقصان خواهد بود، لذا در این مقطع شمایی کلی از حوزه وظایف بازرسی فنی و شخص بازرس با تاکید حول محور فرآیند جوشکاری ارائه میگردد با این دیدگاه که فرآیند مذکور در محور اصلی حوزه کنترل و بازرسی قرار داردو از اهم موضوعات میباشد. در ادامه مباحث سعی میگردد بطور جزیی و تخصصی به هریک از زمینه های یاد شده در این صنعت جامع و گسترده در حد بضاعت اشاره گردد و بررسی موشکافانه صورت پذیرد و مسوولیتهای بازرسی فنی بصورت تخصصی تر بررسی شود. معهذا مراحل سه گانه یاد شده بصورت کلی به شرح ذیل می باشند.
- بازرسی ها و بررسی های قبل از ساخت:
الف) بررسی تمامی نقشه های فنی قابل دسترس ( حتما بایستی اطمینان حاصل گردد که نقشه های موجود آخرین ویرایش در دست اجرا هستند و نسخه های قبلی از دسترس گروه اجرایی خارج شده اند).
ب) بررسی کامل درخواست ساخت و اشراف بر تمامی الزامات مورد نظر واحد طراحی و مهندسی که در متن درخواست ساخت و ضمائم آن مندرج گردیده است.
ج) بررسی انطباق کالا با مشخصات فنی، شناسایی و اطمینان از مکانیزم ردیابی مواد اولیه که توسط سازنده جهت ساخت سفارش تهیه گردیده است.
بررسی انطباق همه مواد اولیه ساخت(همینطور مواد مصرفی جوشکاری) شامل انطباق گواهینامه متریال از جمله ترکیب شیمیایی ، خواص مکانیکی، بازرسی ابعادی و احیانا خواص شیمیایی و فیزیکی خاص با مشخصات مندرج در نقشه ها و مدارک فنی مورد تایید واحدهای طراحی و مهندسی میباشد. اگر هر گونه ابهامی در خصوص صحت گواهینامه ها وجود داشته باشد و یا اطلاعات مندرج به کفایت شفاف و گویا نباشد با توجه به صلاحدیدها ، موقعیت و محدودیتهای موجود و با اخذ نظر عالیترین مقام مدیریت نسبت به انجام تمامی تستهای لازم الاجرا منطبق بر استانداردهای مشخص و مرجع و همچنین ضوابط تعریف شده فنی در آزمایشگاهی معتبر و مستقل(بی طرف)و مورد تایید کارفرمای پروژه اقدام میگردد تا از احراز شرایط مطلوب اطمینان حاصل شود. همینطور بازرسی چشمی از مواد خام و مواد اولیه مورد استفاده در فرآیند ساخت صورت می پذیرد.
د) بررسی شرایط نگهداری و انبارش متریال مصرفی جوشکاری.
ه) بررسی تجهیزات جوشکاری و اطمینان از صحت عملکرد دستگاهها و دارا بودن گواهی کالیبراسیون.
و) بررسی طرح اتصال و مشخصات هندسی مقاطع جوش منطبق بر طراحی تایید شده.
ز) بررسی صحت جفت شدن مناسب و دقیق لبه های اتصال دو قسمت درز اتصال.
ح) بررسی تمیزکاری سطوح و مقاطع آماده فرآیند جوشکاری.
ط) بررسی دستورالعمل های تایید شده جوشکاری و انطباق آنها بر استاندارد و ضوابط فنی، اطمینان از صحت انطباق آنها بر دامنه کار مورد انجام.
ی) بررسی گواهینامه های جوشکاری و انطباق آنها بر دامنه کار مربوطه. انجام تست جوشکاری جهت تایید مهارتهای جوشکاران منطبق بر استاندارد و دامنه کار مربوطه و بنا به درخواست سازنده .
ک) بررسی پیشگرم مواد قبل از جوشکاری منطبق بر شرایط تایید شده دستورالعملهای جوشکاری.
- بازرسی های حین ساخت
الف) بررسی پارامترهای جوشکاری طبق دستورالعمل تایید شده جوشکاری و اطمینان از اجرای صحیح آنها حین فرآیند جوش.
ب) کنترل چشمی لایه های جوشکاری و تمیزکاری بین لایه های جوش در حین فرآیند.
ج) کنترل دمای بین پاسی و همچنین دمای پیشگرم.
د) انجام آزمونهای غیر مخرب جهت اطمینان از سلامت لایه های جوشکاری در صورت لزوم.
ه) بررسی وتایید گزارشهای روزانه جوشکاری از بابت صحت اطلاعات مندرج و ردیابی صحیح تمامی پارامترهای دخیل در فرآیند جوشکاری و همینطور ارزیابی توانایی و مهارتهای جوشکاران.
و) بررسی انجام صحیح و به موقع تستهای غیر مخرب حین فرآیند ساخت منطبق بر شرایط استاندارد و ضوابط فنی.
ز) ارزیابی و تجزیه و تحلیل نتایج آزمونهای غیر مخرب و کنترل فرآیند تعمیرات احتمالی منطبق بر استاندارد و ضوابط فنی.
ح) کنترل ابعادی قطعات تشکیل دهنده کل مجموعه در حین فرآیند ساخت در صورت نیاز.
- بازرسی های پس از ساخت .
الف) بازرسی شکل ظاهری ومناسب جوش، کنترل ابعادی جوش و حصول اطمینان از عدم وجود عیوب چشمی.
ب) بازرسی و کنترل ابعادی قطعات و تجهیزات ساخته شده.
ج) انتخاب نمونه هنگام تولید و ساخت قطعات و ارسال جهت انجام تستهای مخرب و غیر مخرب.
د) ارزیابی نتایج تستها و انطباق آنها بر مراجع استاندارد و ضوابط فنی.
ه) انجام تستهای غیر مخرب تکمیلی جهت حصول اطمینان از سلامت جوش در صورت لزوم، همچنین کنترل ابعادی نهایی محصول و یا تجهیز.
و) بررسی نتایج عملیات تنش گیری مطابق مراجع استاندارد و ضوابط فنی و انجام تست سختی سنجی و تحلیل نتایج آزمون در صورت لزوم.
ز) بررسی انجام تست هیدرو جهت حصول اطمینان از عدم وجود نشتی مطابق استاندارد و ضوابط فنی در صورت لزوم.
ح) بررسی عملیات خنثی سازی سطح، تمیزکاری ،آماده سازی سطح منطبق بر شرایط استاندارد در صورت لزوم.
ط) بررسی فرآیند رنگ آمیزی و کنترل کیفیت و احراز شرایط استاندارد و ضوابط فنی.
ی) انجام تست عملکرد تجهیز و انطباق آن بر الزامات استانداردهای مربوطه و ضوابط فنی پروژه.
ک) بررسی و کنترل شرایط مناسب بسته بندی و بارگیری جهت انتقال محصول.
ل) تهیه گزارش نهایی، همچنین بررسی سوابق و مستندات فرآیند ساخت و بایگانی مناسب آنها جهت رجوع سهل و آسان به مدارک در صورت لزوم. گزارش بازرسی بایستی دارای ویژگیهایی باشد، از جمله این ویژگیها میتوان به این موارد اشاره نمود:
- فرمت گزارش بایستی منطبق بر داده های استانداردهای مرجع یا ضوابط فنی قرارداد باشد.
- گزارش خوب مستلزم داشتن ثبت (Recored) مناسب از فرآیندهاست پس میبایست در مستند کردن تمامی فرآیندهای تولید دقت کافی داشت.
- گزارش بازرسی بایستی روان، ساده و شفاف باشد بصورتی که حتی افراد غیر متخصص با خواندن آن متوجه وضعیت فنی گزارش بشوند.
- گزارش بایستی کامل، دقیق و امضاء شده باشد.
- اشتباهات نگاشته شده در گزارش بایستی با یک خط مستقیم باطل شده و در زیر آن نام بازرس و تاریخ اصلاح ذکر گردد.
- در یک گزارش بایستی شماره مرجع مدارک مورد استفاده ذکر گردد.
- گزارش بایستی شامل تاریخ و مدت زمان اجرای عملیات بازرسی باشد.
- گزارش بایستی بر اساس زبان مورد اشاره در قرار داد نگارش شود.
- در گزارش بایستی شماره تجهیزات کنترل و اندازه گیری همچنین تاریخ و شماره گواهی کالیبراسیون آنها قید گردد.
- گزارشات با توجه به تنوع کارها میبایست دسته بندی و بایگانی گردد و تعداد نسخ کافی به مراجع ذیربط تحویل گردد.
نظرات