توسط 
با نگاه به انواع تولیدات صنعتی نگاه کنیم مشاهده می شود، که هر وسیله یا دستگاه از چندین قسمت مجزا تشکیل شده است و این اجزاء توسط روشهای مختلف به یکدیگر متصل شده اند و مجموعه کامل و هماهنگی را بوجود آورده اند. برای اتصال قطعات روشهای مختلفی وجود دارد که میتوان به روشهای اتصال موقت (پیچ و مهره، پین، خار و …)، اتصال نیمه موقت (پرچ و لحیم کاری) و روشهای اتصال دائم(فرآیند های جوشکاری) اشاره کرد.
روش اتصال جوشکاری یکی از مهمترین و پرکاربردترین روشهای اتصال، میباشد که در بسیاری از موارد نیز قابل جایگزین با سایر روشها نیست. مانند تولید لوله های درز دار که برای جابجایی مایعات و گازها استفاده می شوند و یا تولید انواع مخازن ذخیره مواد شیمیایی و سمی و … .
فرآیندهای جوشکاری در صنعت از اهمیت بالایی برخوردار میباشند. با توجه به اهمیت این موضوع، در این فصل به معرفی روشهای اتصال و انواع روشهای جوشکاری پرداخته میشود.
تعریف جوشکاری
در این قسمت تعاریف مختلف جوشکاری که توسط موسسات معتبر بین الملی ارائه شدهاند، بیان میشود.
انجمن جوشکاری آمریکا : جوشکاری اتصال دو یا چند قطعه فلزی به کمک گرما یا فشار ویا هردو می باشد که بواسطه ایجاد پیوستگی موضعی ازطریق ترکیب و یا تبلور در طول فصل مشترک صورت می گیرد وممکن است در طی عمل از فلز اضافی استفاده شود و یا اینکه استفاده نشود.
استاندارد انگلیسی: جوشکاری، یکپارچه شدن قطعات فلزی است که در سطح تماسشان به کمک گرما یا فشار و یا هر دو به حالت مایع در آمده اند.
تعاریف زیر برگرفته شده از استانداردBS 499-1:1991 تحت عنوان ” نمادها و اصطلاحات جوشکاری- واژه نامه برای جوشکاری، لحیم کاری و برش های حرارتی” می باشد.
۱-جوشکاری:
عملیاتی که در آن دو یا چند قطعه به وسیله حرارت یا فشار یا هر دو به هم متصل می شوند، به گونه ای که در فلز ما بین قطعات، پیوستگی ایجاد می شود.
۲-لحیم کاری:
فرآیند اتصالی که عموماً برای فلزات بکار می رود به طوری که در آن،طی فرآیندحرارت دهی یا پس از آن، فلز مذاب پرکننده ،به درون فضای بین سطوح مجاور قطعات وارد شده و یا باقی می ماند. نفوذ فلز مذاب پرکننده بین قطعات به روش کشش موئینگی صورت می پذیرد. بطور کلی، نقطه ذوب فلز پر کننده بالای °C450 است اما همیشه پایین تر از دمای ذوب فلز پایه می باشد.
۳-جوشکاری لحیمی:
اتصال فلزات با استفاده از تکنیکی مشابه جوشکاری ذوبی و یک فلز پر کننده با نقطه ذوب پایین تر از فلز پایه، جوشکاری برنجی نامیده می شود، با این تفاوت که برخلاف لحیم کاری نه از خاصیت موئینگی و نه از ذوب فلز پایه استفاده می شود.
۴-جوش:
یکپارچه کردن قطعات فلزی توسط عملیات جوشکاری را جوش می نامند.
۵-اتصال:
بهم پیوستن اجزاء جدا از هم، که به طور مناسب آماده و مونتاژ شده اند و توسط عملیات جوشکاری یا لحیم کاری به هم متصل گردیدهاند، را اتصال می نامند.
| نوع اتصال |
نماد |
شرح |
| اتصال لب به لب |  |
اتصال بین دو انتها یا لبه های دو قطعه که سطوح آنها زاویه °۱۳۵تا °۱۸۰ با هم ایجاد می کنند. |
| اتصال T |  |
اتصال بین انتها یا لبه یک قطعه و سطح قطعه دیگر که زاویه ای بیش از °۵ تا °۹۰ با یکدیگر ایجاد می کنند. |
| جوش گوشه |  |
اتصال بین انتها یا لبه های دو قطعه که سطوح بین آن ها زاویه ای بیش از °۳۰ اما کمتر از °۱۳۵ باهم ایجاد می کنند. |
| جوش لبه |  |
اتصال بین لبه های دو قطعه که زاویه بین سطوح آن دو از °۰ تا °۳۰ می باشد. |
| اتصال صلیبی |  |
اتصالی که در آن دو صفحه تخت یا دو میله به صفحه تخت دیگری به صورت قائم و در یک محور جوش داده شده است. |
| اتصال روی هم (پوششی) |  |
اتصال بین دو قطعه روی هم که زاویه بین سطوح آنها از °۰ تا °۵ می باشد. |
انواع جوش
۱- از نظر ترکیب اجزاء:
الف) جوش خودکار:
جوشی ذوبی که بدون فلز پرکننده و تنها با جوشکاری اکسید-سوخت یا TIG ایجاد می شود.
ب) جوش دکمه ای:
اتصالی بین دو قطعه با لبه های روی هم، که توسط رسوب جوش نبشی در فضای سوراخ واقع در یک قطعه ایجاد می شود، و منجر به اتصال آن به سطح زیر سوراخ از قطعه دیگر می شود.
ج) جوش انسدادی:
جوشی که از طریق پرکردن سوراخی در یک جزء از قطعه کار با فلز پرکننده بوجود می آید و منجر به اتصال آن به سطح زیر سوراخ از قطعه دیگر می شود. ( سوراخ می تواند مدور یا بیضی شکل باشد).
۲- از نظر نفوذ
الف) جوش با نفوذ کامل:
اتصال جوشی که در آن فلز جوش همراه با ذوب کامل ریشه، در اتصال نفوذ کرده است.
جوش با نفوذ کامل
ب) جوش با نفوذ جزئی:
اتصال جوش بدون نفوذ کامل، جوش با نفوذ جزیی نامیده می شود.
جوش با نفوذ جزئی
انواع اتصالات (رجوع شود به BS EN ISO 15607)
اتصال همگن: اتصال جوشی که در آن فلز جوش و فلزپایه، تفاوت اساسی در ویژگی های مکانیکی و یا ترکیب شیمیایی ندارند. برای مثال: دو صفحه کربن استیل با یک الکترود کربن استیل مناسب، جوش داده شوند.
اتصال ناهمگن: اتصال جوشی که در آن فلز جوش و فلزپایه، تفاوت اساسی در ویژگی های مکانیکی و یا ترکیب شیمیایی دارند. برای مثال: تعمیر جوش یک قطعه چدنی که با یک الکترود با پایه نیکل انجام شده است.
اتصال ناهمسان: اتصال جوشی که در آن فلزات پایه، تفاوت اساسی در ویژگی های مکانیکی و یا ترکیب شیمیایی دارند. برای مثال: یک حلقه بالابر از جنس کربن استیل که روی مخزن تحت فشار از جنس استینلس استیل سخت شده، جوش داده شده است..
نظرات